Historyczne formy wolnej własności ziemskiej

D

Deleted member 427

Guest
Jacek Bartyzel napisał niedawno, że średniowiecze generalnie nie znało pojęcia wolnej własności ziemskiej. "Własność" była łupem wojennym, albo czymś odziedziczonym, albo otrzymanym jako nagroda, lenno czy beneficjum od władcy, w każdym zaś wypadku wiązało się to z określonymi obowiązkami wobec wspólnoty ciążącymi na tej własności. Pojęcie "własności prywatnej", jako absolutnego władania nad posiadanymi rzeczami, aż do możliwości ich zniszczenia czy zmarnotrawienia, jest nowożytne, a nawet współczesne i porewolucyjne.

Jednak istniały - w szczątkowej formie - wolne ziemie.

Za polską wiki:

Allodium – funkcjonująca w średniowiecznym systemie prawa feudalnego forma własności nieruchomości. Była to ziemia stanowiąca nieograniczoną własność, wolną od zobowiązań i ciężarów feudalnych, czym różniła się od lenna. Nazywana również własnością bezwarunkową oraz własnością dziedziczną. W Europie Wschodniej, a zwłaszcza w Polsce, własność feudałów zachowała charakter alodialny, w dużej mierze w wyniku rozwoju demokracji szlacheckiej. Istniały wprawdzie klasyczne lenna, których właściciele posiadali własnych lenników, było ich jednak niewiele i znajdowały się głównie na Wschodnich Kresach Rzeczypospolitej, na których własność ziemska została skoncentrowana w rękach wielkich magnatów.

U Michaela McCormicka wyczytałem, że allodium było bardzo rozpowszechnione na terenach ówczesnej południowej Francji oraz na obszarach należących dzisiaj do Szwajcarii.

Angielska wiki:
Allodium: full property, land freely held, without obligation of service to any overlord.

Znacie jakieś inne formy wolnej własności ziemskiej? Mogą to być zarówno włości magnackie, szlacheckie jak i chłopskie, ale muszą być wolne od wszelkich zobowiązań na rzecz władzy centralnej czy jakiejkolwiek zwierzchniej.
 

Oreł

Well-Known Member
574
465
kawador napisał:
Pojęcie "własności prywatnej", jako absolutnego władania nad posiadanymi rzeczami, aż do możliwości ich zniszczenia czy zmarnotrawienia, jest

...starożytne, co najmniej rzymskie.

Do tego stopnia, że gdy w późnym cesarstwie wprowadzono podatek od nieruchomości, ludzie zastanawiali się, czy wobec tego mogą wciąż przysięgać, że stanowią one ich własność.
 
OP
OP
D

Deleted member 427

Guest
Oreł, mógłbyś polecić jakieś fajne książki historyczno-ekonomiczne na temat własności prywatnej w starożytnym Rzymie?
 

Oreł

Well-Known Member
574
465
Historyczno-ekonomicznych nie znam. Ta konkretnie informacja chyba pochodzi z zajęć z prawa rzymskiego na UAM. Prawnicze wymieniłem tu:
http://derepublica.blox.pl/tagi_b/82528 ... mskie.html

Czytać trzeba ostrożnie i zwracając uwagę na kontekst, na przykład fakt, że pełne prawo własności może mieć tylko obywatel rzymski (Quiris, stąd nazwa własności: ius Quiritium) będący głową rodu (pater familias), ale z drugiej strony istnieje całe mnóstwo form usankcjonowanego prawnie posiadania, nawet niewolnik może mieć swój majątek. Szczególna ochrona własności u Rzymian wiąże się z tym, że jest ona tylko szczytową, najpoważniejszą z tych wszystkich form. Zwykła transakcja sprzedaży na przykład nie powoduje przeniesienia własności.
 
Do góry Bottom